Wat is dementie?
Door beschadiging van het brein verliest een persoon met dementie delen van de controle over zijn denken en handelen. Dat is niet uniek voor mensen met dementie. Het overkomt iedereen. Voorbeelden te over: een afspraak vergeten die je belangrijk vond. Naar boven lopen en met lege handen terugkomen. Niet op een woord kunnen komen.
Film over het proces van dementie
In het filmpje wordt het proces van dementeren getoond vanuit een neurologische standpunt.
Deze film is geplaatst met instemming van Suus Hessling, www.suushessling.com.
Hoe voelt dementie?
Bij mensen met dementie is dit controleverlies veel intenser. Het verergert zich in de loop van de tijd. Zo ontstaan er stoornissen in het geheugen. Het uitvoeren van handelingen raakt verstoord. De spraak en de herkenning worden moeilijk. Iemand met dementie wil, bijvoorbeeld, koffie gaan zetten, maar vergeet hoe dat moet. Komt de buurvrouw tegen op straat en weet niet waarvan hij haar kent. Hij weet de heenweg wel, maar de terugweg niet.
Wat zijn de gevolgen voor iemands welbevinden?
Veel mensen met dementie worden onzeker door deze beperkingen. Ze trekken zich in zichzelf terug. Ze raken geïrriteerd, verdrietig en/of wantrouwend. Dit zijn geen gevolgen van de hersenbeschadiging! Het zijn reacties op het verlies van hun mogelijkheden! En angst voor wat er nog komen gaat.
Verandert het karakter door dementie?
Vaak wordt gedacht, dat dementie het karakter verandert. Zeker in het begin van de ziekte is dit niet zo. Als iemand altijd snel ongeduldig was, blijft dat zo als hij dement wordt. Als iemand verlegen was, blijft hij verlegen. Iemand met dementie kan alleen niet zo goed laten zien wat er in hem of haar omgaat. Zeker in de latere stadia komt wat de boodschap er niet zo verstaanbaar uit. Ook handelingen gaan dan vaak mis.
Dat betekent niet, dat je je naaste met dementie niet serieus nemen moet. Daarmee doen we hen te kort! Het betekent vooral, dat we goed moeten kijken en luisteren. Hen de tijd geven. Geduld hebben, en ons in hen inleven. Zo kunnen we erachter komen, wat hij of zij ons vertellen wil.
Dementie in beeld gevat.
Je zou ons dagelijks leven met een gigantische legpuzzel kunnen vergelijken. De hele dag door krijgen we prikkels. Dat zijn de puzzelstukjes. Wij leggen die puzzelstukjes steeds op hun plaats: Als we het koud hebben, moet de kachel aan. Bij honger moet er gegeten worden. Als de wekker gaat, moeten we opstaan.
Bij gezonde mensen gaat dit meestal goed. Heel ingewikkelde zaken, zoals je aankleden of boodschappen doen, doen wij moeiteloos. Voor mensen met dementie duurt het veel langer voor ze de juiste plaats voor een puzzelstukje vinden. Daardoor zie je een mevrouw op pantoffels naar buiten gaan. Plast een meneer in een plantenbak. En denkt een oude dame dat ze haar kinderen van school moet gaan halen: verleden en heden lopen dan door elkaar.
Fasen in dementie.
In de beginfase van dementie zijn de puzzelstukjes er nog wel. Het duurt langer voor ze gevonden worden. Met wat hulp komt de puzzel vaak nog wel af. Als er gebaad moet worden, lopen we naar de badkamer. Zo snapt meneer wat er gebeuren gaat. We kunnen zijn kleren op volgorde leggen. Daardoor begrijpt hij wat het eerste aan moet. Mensen herkennen gaat makkelijker als Marietje haar naam zélf vast noemt. En als het naar koffie ruikt, begrijpt mevrouw dat er koffie aan komt.
Later raken er steeds meer stukjes zoek. Het leggen van de overgebleven stukjes wordt te moeilijk. Dan zie je mensen door gangen dwalen. Ze herhalen steeds eenzelfde beweging. Of ze maken steeds dezelfde geluiden. Dit doen ze omdat ze op zoek zijn naar houvast.
In de laatste fase van dementie kan iemand helemaal niet meer zelf puzzelen. Hij of zij is geheel afhankelijk van hulp van buitenaf. Zelf initiatief nemen gaat dan niet meer.
